456- مفهوم کاوی فرهنگ (Culture)

فرهنگ در لغت به معنای دانش، حرفه، علم، هنر، آموزش و پرورش، آیین و رسوم بوده و در اصطلاح عبارت است از مجموعه دستاوردهای مادّی و معنوی انسان که در سایه تلاش مشترک فکری و عملی در طول تاریخ حاصل شده و همچون میراثی برای نسل های پسین باقی مانده و هر نسل آن را کامل تر نموده و به نسل بعدی سپرده است . ( جان احمدی، تاریخ فرهنگ و تمدّن اسلامی، ص37 )

دکتر ولایتی در تعریف آن گوید: معنای امروزین فرهنگ که در علوم انسانی مدرن شکل گرفته ، دلالت دارد بر این که فرهنگ، به اصطلاح منطقی قدیم، « فصل جداگر ِ » انسان از حیوان است. وی فرهنگ را از جهتی به « فرهنگ مادّی » و « فرهنگ معنوی » بخش بندی کرده، فرهنگ مادّی را شامل همه وسایل و ابزارهای مادّی و آنچه به دست بشر از مادّه طبیعی ساخته می شود و شیوه ها و فرایندهای ساخت و ساز آنها می دانند و فرهنگ معنوی را شامل ارزش ها، دیده ها و باورها، اندیشه ها و فنّ ها، یعنی آداب و سنّت ها، علوم و فلسفه و ادبیات و هنر همه فراورده های ذهنی انسان . بنابراین فرهنگ شامل همه سازمایه های مادّی و معنوی زندگی اجتماعی است که فرد انسانی در درون آن زاده و پرورده می شود. ( ولایتی، فرهنگ و تمدّن اسلامی، ص19 )