313- علت شهادت حسن عسکری (ع)

در مورد علت شهادت حسن عسکری (ع) اختلاف نظر وجود دارد؛ بر اساس نظر شیعیان عسکری با سم خلیفه کشته شد، ولی سایرین معتقدند که وی بر اثر بیماری از دنیا رفته است. به گفته طبرسی، برخی از امامیه بر اساس حدیثی که به مقتضای آن، همه ائمه به شهادت از دنیا می روند، باور داشتند که حسن عسکری نیز مسموم شده است.[ احمدوند،عباس؛ طاووسی مسرور،سعید،(1387ش)، بررسی و نقد مدخل (امام) حسن عسگری دائرةالمعارف اسلام،مجله تاریخ اسلام، شماره 35 و 36، ص158] ابن شهر آشوب به استناد برخی نوشته ها از حمله دلائل الامامة وی را شهید می داند. در منابع متاخر با تکیه بر قول به مسمومیت، نقل است که خلیفه وقت از دستور خود نسبت به قتل وی پشیمان شد، طبیبان را ملازم خانه او ساخته تا علاجی حاصل شود، اما کوشش آنان سودی نداشت و سم منجر به وفات حسن عسکری شد.[ دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد 20، مدخل حسن عسکری(ع)، امام، ص3.] در منابع متاخر دیگر نیز اقوال مشابهی مبنی بر کشته شدن حسن بن علی با سم خلیفه ذکر شده است.[ منتهی الآمال، عباس قمی، ج۳، ص ۱۹۴۰جلاء العیون، علامه مجلسی، صفحه ۹۹۸]

به نظر رسول جعفریان کشته شدن وی امری کاملاً محتمل است. وی علاوه بر استناد تاریخی بر منابع قرن ششم هجری، چنین استدلال می کند که: "سوابق بازداشت و خطری که همواره از طرف دسـتگاه حـاکم متوجه جان حضرتش بود و اینکه آن حضرت یک شخصیت مخالف سیاسی به حساب مـی‌آمده و رحـلت او در سنین جوانی رخ داده همگی می‌تواند مؤید کشته شدن وی باشد." حسن عسکری در روز جمعه ۸ ربیع‌الاول سال ۲۶۰ هجری در سن ۲۹ سالگی وفات یافت.[ جعفریان،رسول،(1371)،اسوه های بشریت (11): امام حسن عسکری علیه السلام، مجله نور علم، مهر و آبان، شماره 47، ص40 . کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، صفحه ۴۷۳] و در سامرا کنار پدرش هادی به خاک سپرده‌شد.[ مناقب آل ابی طالب، ابن شهرآشوب، جلد ۴، صفحه ۴۵۵فرهنگ شیعه، محمد خطیبی و دیگران، صفحه ۱۲۶]حرم هادی و حسن عسکری دو بار توسط وهابیون تخریب شد. اولین حمله در ۳ اسفند ۱۳۸۴ که با بمبگذاری در مرکز گنبد، گنبد و بخشی از گلدسته های حرم را ویران کردند. دومین حمله نیز در ۲۳ خرداد ۱۳۸۶ رخ داد که گلدسته‌ها نیز مورد تخریب واقع شد.