۴۳۹. فرق حول و قوهٔ در لا حول و لا قوة إلا بالله

در فرق حول و قوهٔ در لا حول و لا قوة إلا بالله می توان گفت؛

حول، توان تصرّف و تغییر است، در حالی که قوّه، منشأ افعال سخت است.

در حدیثی از رسول اکرم (ص) آمده است:

لا حَولَ عَن مَعصِیةِ اللّه ِ إلّا بِقُوَّةِ اللّه ِ، ولا قُوَّةَ عَلی طاعَةِ اللّه ِ إلّا بِعَونِ اللّه؛ هیچ بازدارنده‌ای از معصیت خدا نیست مگر به نیروی خدا و هیچ توانی بر طاعت خدا نیست مگر به کمک خدا».

مشابه این روایت از امام علی (ع) و امام باقر (ع) نیز نقل شده است.

مطابق این روایت، مبدأ توان و قدرت انسان، خدا است و او بدون کمک خداوند، نه می‌تواند از معصیت پروردگار، خودداری کند و نه می‌تواند اوامر او را اطاعت کند.

مترادف حول: توان، توانایی، قدرت، قوت، نیرو، جودت نظر، اطراف، پیرامون، جهات، گرداگرد

حول. [ ح َ ] ( ع اِ ) سنة. عام. سال. ج ، احوال ، حوول ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد )، حول ، بضم حاء. || توانایی.( از ناظم الاطباء ) ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). قوه و قدرت بر تصرف. || حذاقت و تیزبینی. ( اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ). || حیله. ( منتهی الارب ). || بازگشت. ( غیاث ) ( آنندراج ). || جنبش. ( مهذب الاسماء ): گویند: لاحول ، جنبش نیست. ( مهذب الاسماء ). || حرکت. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ): لا حول و لا قوة الا باﷲ؛ ای لا حرکة و لا قوة الا بمشیةاﷲ. ( اقرب الموارد ). || پیرامون. ( منتهی الارب ). جهان محیط به چیزی و گاهی گویند: حَولَیه. ( اقرب الموارد ). گرد. پیرامن. دور

قوه، قدرت، حرکت، جودت نظر، سال، پیرامون، لوچ بودن چشم، نزدیک بودن سیاهی چشم بسمت بینی
۱ - ( اسم ) قوت قدرت توانایی . ۲ - جودت نظر . ۳ - ( اسم ) قوه نیرو . ۴ - سال سنه . جمع : احوال . ۵ - پیرامون گرداگرد

جمع بندی:

كلمه «حول» در لغت به چند معنا ذکر شده كه آنچه مناسب مقام است معنای «جنبیدن» و «حركت» می باشد. قُوّة نیز به «نیرو، توانائی و قدرت» معنا شده است.

ترجمه آن می شود: هیچ حركت و نیرو و قدرتی نیست مگر به وسیله خدای بلند مرتبه و بزرگ.

نكته ادبی در این كلام این است كه هرگاه نفی و (إلّا) استعمال شود معنای حصر را می رساند، یعنی جنبش و نیرو منحصر در خداوند است.