در مورد چلهنشینی، اربعین و شرایط آن احادیث زیادی به چشم نمیخورد، هرچند شواهدی در احادیث و سنت پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در برگزاری آن وجود دارد که مهمترین آنها حدیث اخلاص اربعین است: «هر بندهای که چهل روز خود را برای خدا خالص کند، خداوند چشمههای حکمت را از قلبش بر زبانش جاری میکند». شاید نبود شیوع احادیث در مورد چلهنشینی به علت قلیلبودن برگزاری اربعین توسط عامه مردم بوده است. در واقع، چلهنشینی از آداب سیر و سلوک است که با رعایت آداب و شرایط در ایام خاصی صورت میگیرد. عارفان برای مراقبههای لازم - که در مدت چهل شبانهروز باید رعایت شود دستورالعملهای خاصی توصیه کردهاند که به طورکلی شامل بیشترین پرهیز از خوردن، خوابیدن و سخن گفتن بوده است؛ در مقابل، همت سالک در این مدت باید مصروف در ذکر مدام و عبادت باشد. البته میدانیم که بر اساس آموزههای دینی، چنین رفتارهایی باید در تمام عمر انسان مورد عمل قرارگیرد و محدود کردن آنها به چهل روز، تنها جنبه تمرین و تقویت روحی دارد.
دریافت صوفیان از آیه ۱۴۲ سوره اعراف در کنار حدیث اخلاص اربعین در باب چلهنشینی از پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) موجب شد تا خلوت در بسیاری از نوشتههای صوفیه، در کل عبارت از چلهنشینی تلقی گردد. «از رسوم اهل سیر و سلوک است که با رعایت آداب خاصی چهل روز به ریاضت میپردازند».
(سجادی، سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، انتشارات طهوری، ص۳۰۵، (۱۳۸۹).)
از نظر نسفی چله وسیلهای است برای استیلای سالک بر نفس خود که منتهی به کمال انسانی میشود. سالک به مدت چهل روز به ریاضت و عبادت مشغول میشود ضمن اینکه امتثال اوامر شیخ میکند.(نسفی، عزیز، سلوک صوفیانه، لوید وینست جان ریجون، دکتر مجدالدین کیوانی، نشر مرکز، ص۲۱۷، (۱۳۷۸).)
«به دلیل آنکه مدت خلوت صوفی چهل روز طول میکشد، آنرا چهله یا اربعین میخوانند. اهلحق، به حدیث پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) که فرمود: هر آنکس که چهل روز برای خدا اخلاص ورزد، چشمههای حکمت از دل او به زبان او جاری میشود، استناد کردهاند و چنانچه خداوند، اربعین (چله) موسی را به ذکر مخصوص کرده، آنان نیز چله خود را، با ذکر و یاد خدا، صادقانه طی میکنند و روزه میگیرند و در خلوت مینشینند و با حق مناجات میکنند».(شجاعی، حیدر، اشارات و فرهنگ اصطلاحات صوفیه، انتشارات مجید، ص۸۸، (۱۳۷۹).)
برچسب : نویسنده : 4drsanaei4 بازدید : 9